Soru:

13) 40/4 maddesinde ara bina haricinde kırma çatıya göre, 5m. yüksekliği geçmemek kaydıyla mahya yüksekliği belirlenmektedir. 40/1 maddesine göre ilgili idaresince çatı eğim belirlenmemiş bölgelerde 5m. ve 40/3 maddesine belirtilen saçak ucunun bitirilmesi ile çatı örtüsü düzlemi oluşturulabilir mi? (Çünkü çatı şeklinin serbestliği konusunda bir ifade bulunmamaktadır.)

14) 40/3 maddesinde çatılara parapete oturtulamayacağı ifadelendirilmesine karşın 40/5 maddesinde altına alınan madde hükmünde duvar en fazla düzenli 0.60m geçebileceği ifadelendirilmiştir. Bu durumda 40/4 de belirtilen kırma çatı yerine beşik çatı uygulaması yapılabilir mi?

15) 40/5 maddesinde çatının saçak ucu eğim hesabı için referans edilmiş, saçaktan başlama şartı bulunmamaktadır. Ancak çatı parapete oturtulamayacağı yazmaktadır.

Çatı eğim hesaplarında kullanılan hükümde "duvarın yapılmış korkuluk anlamında olan 'parapet' tanımından çıkar 'duvar'" olur. Eğimin saçak ucundan başlama şartının olmadığı maddede "Parapete oturtulamaz" ibaresinin anlamı ne olması kapsamında Yönetmelik 40/5 maddesinde kalan kısımdan alan vb. den bahsedilmektedir.

Bu meyanda;
a) Paralel mahya oluşturmak için saçak ucundan eğim başlayabilir. Bu eğimde yürürlükteki yönetmeliğe uygun olmak kaydıyla küçük duvarlar çıkacaktır. Bu küçük duvarlar mahya çıkıntısı mıdır?

b) Gintili çitlikli binalarda üç bir üst bente belirtildiği üzere gintili bölümlerde duvar oluşturulacak mı? Bu küçük duvarlar küçük duvarlar oluşturulmuş mu?

c) Çatılarla ilgili yönetmelikte göre neoten çatı yapılması mümkün müdür? Mümkünse 40/3 maddesine göre çatı meyili nasıl hesaplanacaktır?

d) Tonoz çatı yapılacaksa bu çatı meyili ne mahya arasındaki meyil hattını geçecektir. Bu mümkün müdür? Yoksa 60cm mi mail hattı aşılabilir?

Cevap:

13-14-15) Yönetmeliğin 40. maddesinde yer alan düzenlemelerde çatı şeklinin serbestliği hususlarına herhangi bir ifade bulunmadığından bahisle; çatı eğiminin belirlenmediği bölgelerde kırma çatıya göre belirlenen 5.00 metre mahya yüksekliği ile aynı maddenin (3) nolu fıkrasında belirtilen saçak ucunun bitirilmesi suretiyle çatı örtüsü düzlemi oluşturulup oluşturulamayacağı, aynı fıkrada çatılara parapete oturtulamayacağı açıklanmasına rağmen aynı maddenin (5) nolu fıkrasında altına ve kalan duvarların en üstteki düzenli 0.60 metre aşabileceği belirtilmiş olduğundan iç ve kikli blok binalarda kurulan kırma çatı yerine beşik çatı uygulaması yapılıp yapılamayacağı, yine aynı maddenin (3) nolu fıkrasında atıfta bulunulan çatı eğiminin saçak ucundan başlama şartı bulunmadığından bahisle;

a) Yanuk formu kırma çatı bulunmakta ancak eğik mahya düzenlenebileceği, yere paralel mahya oluşturabilmek için saçak uçlarında düzenlenmesi gereken eğrili duvarların saçak uçlarında yapılıp yapılamayacağı,

b) Gintilikli çitlikli binalarda üç üst bente benzer şekilde saçak uçlarında meyilin başladığı noktalarda düzenlenecek küçük duvarların yapılıp yapılamayacağı,

c) Yönetmeliğe göre neoten çatı yapılıp yapılamayacağı, yapılacaksa aynı maddenin (3) nolu fıkrasına göre çatı meyilinin nasıl hesaplanacağı,

d) Tonoz çatılarda saçak ile mahya arasındaki meyil hattının geçilip geçilemeyeceği hususlarında;

Yönetmeliğin 40. madde maddesinin (1) nolu fıkrasında “Çatılar, civarındaki cadde ve sokakların mimari karakterine, yapıldığı binanın niteliği ve ihtiyacına uygun olması şarttır.” hükmü,

(2) nolu fıkrasında “Çatı eğimleri, kullanılacak çatı malzemesi ile yönenin mimari özelliği ve iklim şartları dikkate alınarak ilgili idarelerin tasvibi ile tespit edilir.” hükmü,

(3) nolu fıkrasında “Çatı eğimi saçak ucundan hesaplanır. Çatılar parapet üzerine oturtulamaz.” hükmü,

(4) nolu fıkrasında “Mahya yüksekliği 5.00 metreyi geçmemek kaydıyla; çok binalarda kırma, iki katlı blok binalarda beşik, bitişik nizam binalarda ise ön ve arka cephelerde aynı beşik çatı kurulacağı varsayılarak belirlenir.” hükmü,

(5) nolu fıkrasında “Merdiven evi, asansör kulesi, baca bacaları, anten ve kule altına duvarların en çok 0.60 metre kadar geçmesine izin verilir.” hükmü yer almakta olup, çatı şekline ilişkin herhangi bir serbestlik hükmü bulunmamaktadır. İlgili çatı meyili belirlenmemiş bölgelerde çatı eğiminin ilgili idaresince tasvip edilmesi gerektiğine, belirlenen eğim çerçevesinde 3. fıkra uyarınca çatı eğiminin saçak ucundan hesaplanması gerektiğine, çatıların parapet üzerine oturtulamayacağına, ilgili mahya yükseklik değerlerine ve en az ölçülerdeki bölümlerin hesaplanması gerektiğine işaret edilmektedir.

Bu çerçevede; imar planı ve idarece çıkartılacak yönetmeliklerde aksine bir hüküm yoksa Yönetmeliğin çatıya ilişkin 40. maddesinde geçen hükümlerinin geçerli olduğu, mahya ve çatı eğim değerlerinin belirlenmesi konusunda ilgili idarenin yetkili olduğu ve hükümlerin eksik katlı yapılar dahil tüm yapılar için geçerli olduğu değerlendirilmektedir.