Soru:

16) Mevcut yapı tanımı yönetmelikte yer almamakta, binaların yangından korunması hakkında yönetmelik ve enerji performans yönetmeliğinde yer almaktadır. İmar Kanunu’nun 32 ve 42 maddesine göre işlem görmüş 30 gün içerisinde eski haline getirilmemiş yapılar mevcut yapı tanımına girer mi?

17) İmar Kanunu’nun 32 ve 42 maddesine göre işlem görmüş 30 gün içerisinde eski haline getirilmemiş yapılarda mevzuata uygun kısımları tadilat projesi ile 54/5 maddesi gereği yapı ruhsatı hazırlanabilir mi?

18) İmar Kanunu’nun 32 ve 42 maddesine göre işlem görmüş 30 gün içerisinde eski haline getirilmemiş yapılar, binaların yangından korunması hakkında yönetmelik ve enerji performans yönetmeliğinde gere mevcut yapı statüsünde olduğundan dolayı; ayrıca yönetmelikte belirlenmiş olan tarihlerde 54/5 maddesi düzenlemesine mevzuata göre değil de, ilk yapı ruhsat koşullarına göre yapı ruhsatı alması düzenlenmesi mümkün müdür?

19) Noter onaylı kat karşılığı sözleşmesi olan fakat riskli yapı veya alan ilan edilmemiş parseller “ile” ayıracından dolayı geçici 3/3 maddesine tabi olduğundan; 54/5 maddesine göre İmar Kanunu’nun 32 ve 42 maddesine göre işlem görmüş 30 gün içerisinde eski haline getirilmemiş yapıların 01.10.2017 tarihinden önce kat karşılığı sözleşmesi olmasından dolayı yeni yapı ruhsatları 30.09.2017 tarihi değişiklik öncesi tarihlerindeki mevzuata göre hazırlanabilir mi?

20) İmar Kanunu’nun 32 ve 42 maddesine göre işlem görmüş 30 gün içerisinde eski haline getirilmemiş yapıların idelenindeki arşiv dosyalarındaki projeler yok hükmünde midir?

Cevap:

16-17-18-19-20) Yönetmelikte mevcut yapı tanımının yer almadığından 3194 sayılı İmar Kanununun 32 ve 42 nci maddesine göre işlem görüp 30 günlük süresi içerisinde eski haline getirilmemiş yapıların; mevcut yapı tanımına girip girmeyeceği, mevzuata uygun kısımları için Yönetmeliğin 54 üncü maddesinin (5) nolu fıkrası kapsamında tadilat projesine göre yapı ruhsatı düzenlenip düzenlenemeyeceği, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik ve Enerji Performansı Yönetmeliği kapsamında mevcut yapı statüsünde bulunan bu tür yapılar diğer yönetmeliklerde belirlenmiş tarihlere kadar Yönetmeliğin 54 üncü maddesinin (5) nolu fıkrasında belirtilen hüküm yerine, ilk yapı ruhsat koşullarına göre yapı ruhsatı düzenlenip düzenlenemeyeceği, 01/10/2017 tarihinden önce noter onaylı kat karşılığı sözleşmesi olması halinde yeni yapı ruhsatlarının 30/09/2017 tarihinden önceki mevzuata göre hazırlanıp hazırlanmayacağı, ilgili idarelerin arşivlerindeki projelerin yok hükmünde olup olmadığı hususlarında;

Yönetmeliğin 54 üncü maddesinin (2) nolu fıkrasında "Ruhsat tarihinden itibaren 2 yıl içinde inşasına başlanmayan ve 5 yıllık ruhsat süresi içinde tamamlanmayan ve süresi içinde ruhsat yenilemesi yapılmayan yapılar, ruhsatsız yapı olarak değerlendirilir." hükmü,

(5) nolu fıkrasında "Ruhsat hükmüyle hale gelenlerin inşasına devam edilebilmesi için yeniden ruhsat alınması zorunludur." hükmü,

(13) nolu fıkrasında "Bu madde belirtilen yapılarda, yangın, deprem, ısı ve su yalıtımı, çevre ve enerji verimliliğine ilişkin hususlarda yürürlükteki ilgili mevzuatın, diğer tüm hususlarda yapının ruhsat aldığı tarihteki mevzuatın gerektiği tedbirlerin alınması zorunludur." hükmü,

58 inci maddesinin (1) nolu fıkrasında "Mevcut yapının esaslı tamir ve tadili, yürürlükteki mevzuat hükümlerine aykırı olmaması şartı ile imar planı, bu Yönetmelik hükümleri ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılabilir. Ancak, ilave esaslı tamir ve tadil yapılabilmesi için ruhsat alınması zorunludur." hükmü bulunmaktadır.

Geçici 3 üncü maddesinin (4) nolu fıkrasında "Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce ruhsat almış olup, inşaat devam eden yapılara ilişkin ruhsat süresi içerisinde yapılan tadilat ruhsat başvuruları; talep edilmesi halinde ruhsatın düzenlendiği Yönetmeliğe göre sonuçlandırılır." hükmü yer almaktadır.

Genel kural olarak 3194 sayılı İmar Kanununun 32 nci maddesi uyarınca mühürlenerek inşaatı durdurulmuş yapıların en çok bir ay içinde ruhsata uygun hale getirilmemesi ya da uygun hale getirmeye yönelik idareye başvuruda bulunulmaması veya yapıya ruhsat alınmaması ya da ruhsata almaya yönelik idareye başvuruda bulunulmaması halinde ruhsatın iptal edilmesi, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan binanın yıktırılması Kanun’un öngördüğü uygulama olmakla birlikte;

3194 sayılı Kanunda ve Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde mevcut yapı tanımı yer almamakta olup, mevcut yapı olma özelliğinin Kanunun 32 ve 42 nci maddelerine göre işlem görmüş ve bir ay içerisinde eski haline getirilmemiş olma durumu ile ilişkilendirilemeyeceği,

Yönetmeliğin 54 üncü maddesinin (5) nolu fıkrası ruhsat süresi içerisinde tamamlanmayan ve ruhsat yenilemesi yapılmadığından ruhsat hükmüyle hale gelen yapılara yeniden ruhsat düzenlenmesine yönelik bir hüküm olup, yeniden ruhsat düzenlenirken maddenin (13) nolu fıkrasında uyarınca yangın, deprem, ısı ve su yalıtımı, çevre ve enerji verimliliğine ilişkin hususlarda yürürlükteki ilgili mevzuatın, diğer tüm hususlarda yapının ruhsat aldığı tarihteki mevzuatın gerektiği tedbirlerin alınması gerektiği,

Ruhsat alınmaması nedeniyle Kanunun 32 nci maddesine göre işlem yapılan kaçak yapılar için yürürlükteki imar planı ve mevzuat hükümlerine uygun olarak yeni yapı ruhsat alınması gerekmekte olup, ruhsata bağlanmasının mümkün olmaması halinde yapının yıktırılacağı,

Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 01/10/2017 tarihinden önce ruhsat alınmış olup, inşaatı devam eden yapılara ilişkin aykırılık tespit edilmesi halinde ruhsat süresi içerisinde Kanunun 32 nci maddesi kapsamında yapılan tadilat ruhsatı başvurularının Yönetmeliğin Geçici 3 üncü maddesine göre ruhsatın düzenlendiği Yönetmeliğe göre sonuçlandırılabileceği, ruhsat ek projelere aykırı imalatların tadilat ruhsatına bağlanmasının mümkün olmaması halinde yapının ruhsata uygun hale getirilmesi gerektiği, aksi takdirde yapının yıkılacağı,

3194 sayılı Kanunun 32 ve 42 nci maddelerine göre işlem görmüş ve bir ay içerisinde eski haline getirilmemiş yapıların ruhsatlarının da aynı zamanda hükümsüz hale gelmesi halinde ruhsat ek projelerin de hükümsüz hale geleceği değerlendirilmektedir.

Öte yandan Yönetmeliğin 54 üncü maddesinin (11) nolu fıkrası uyarınca bir yapıda bağımsız bölümlerden herhangi birinde plan ve mevzuat hükümleri ile ruhsat ve eki projelerdeki aykırılıklar giderilmedikçe yapının inşasına devam edilemez, iskan edilen diğer bağımsız bölümlerde esaslı tadil veya ilave inşaat işlemleri yapılamaz.

Ayrıca, 01/10/2017 tarihinden önce noter onaylı kat karşılığı sözleşmesi olan taşınmazların yeni yapı ruhsatlarına ilişkin 4 nolu soruya verilen görüşe eklenecek bir husus bulunmamaktadır.